Bida, còn được gọi là bi-a hay billiards, là một bộ môn thể thao giải trí phổ biến trên khắp thế giới. Người chơi sử dụng một cây cơ để tác động vào bi cái, điều khiển những viên bi khác trên bàn nhằm ghi điểm theo luật của từng thể loại bida.
Trò chơi này có lịch sử lâu đời, xuất hiện từ những năm 1340 ở châu Âu. Ban đầu bida được chơi ngoài trời, gần giống với golf, sau đó dần chuyển vào trong nhà với bàn gỗ, bi và cơ. Ngày nay, bida không chỉ là một thú vui giải trí mà còn là môn thi đấu chuyên nghiệp, có nhiều giải đấu quốc tế.
Ở Việt Nam, bida xuất hiện trong hầu hết các quán giải trí, câu lạc bộ thể thao, từ thành phố lớn cho đến các tỉnh nhỏ. Người chơi yêu thích bida bởi sự kết hợp giữa kỹ năng, chiến thuật và cả yếu tố tâm lý.
Cách đánh bida cơ bản cho người mới chơi
Tư thế đứng và cầm cơ đúng chuẩn
Một trong những yếu tố quyết định đến cú đánh bida chuẩn là tư thế. Người mới cần tập trung vào việc đứng thoải mái, giữ thăng bằng và điều chỉnh góc độ hợp lý.
-
Hai chân đặt cách nhau bằng vai, tạo điểm tựa vững chắc.
-
Nếu thuận tay phải thì chân trái bước lên trước, ngược lại nếu thuận tay trái thì chân phải lên trước.
-
Khi cúi xuống ngắm bi, lưng phải giữ thẳng, cúi thấp vừa đủ để tầm nhìn song song với bàn.
-
Tay cầm cơ thả lỏng, không siết quá chặt. Tay còn lại tạo cầu cơ chắc chắn trên mặt bàn.
Cách nhắm và đánh bi cái
Nhắm chuẩn là kỹ thuật quan trọng nhất trong bida. Bạn cần xác định chính xác điểm tiếp xúc giữa bi cái và bi mục tiêu. Khi đánh:
-
Hướng cơ đi qua tâm bi cái.
-
Đẩy cơ dài và mượt, không dừng đột ngột.
-
Giữ thăng bằng khi ra cơ để tránh rung tay.
Kỹ thuật đánh nhẹ
Đối với người mới, việc đánh quá mạnh thường khiến bi nảy ra khỏi lỗ hoặc mất kiểm soát. Hãy bắt đầu với những cú đánh nhẹ để làm quen với lực cơ và độ nhạy của bàn.
Các kỹ thuật đánh bida nâng cao
Retro (thụt bi)
Retro hay còn gọi là đánh lùi bi. Đây là kỹ thuật khiến bi cái sau khi chạm vào bi mục tiêu sẽ quay ngược lại phía sau. Retro thường được dùng để kiểm soát thế bi, chuẩn bị cho cú đánh tiếp theo.
Cule (sống bi và chết bi)
-
Cule sống bi: Bi cái đi nhanh và xa sau khi chạm bi mục tiêu.
-
Cule chết bi: Bi cái dừng lại hoặc di chuyển ít, trong khi bi mục tiêu đi xa.
Hai kỹ thuật này giúp người chơi điều khiển thế trận, đưa bi về vị trí thuận lợi.
Ép phê
Ép phê là kỹ thuật tạo xoáy cho bi cái. Khi đánh vào phần trên, dưới hoặc bên hông của bi cái, quỹ đạo sẽ thay đổi. Đây là kỹ thuật khó nhưng mang lại lợi thế chiến thuật lớn.
Picke (cú bổ)
Picke là cú đánh khiến bi cái đi theo đường cong. Người chơi phải dựng cơ thẳng đứng và đánh xuống bi cái để tạo hiệu ứng đường cong bất ngờ.
Masse (nhồi bi)
Masse là kỹ thuật nhồi cơ mạnh vào bi cái, khiến bi xoáy và đổi hướng ngay sau khi chạm bàn. Đây là kỹ thuật ấn tượng nhưng đòi hỏi nhiều thời gian luyện tập.
Nhấp cơ
Trước khi ra cơ, người chơi thường “nhấp” vài nhịp để làm quen với quỹ đạo và lực. Nhịp nhấp đều, không vội vã, sẽ giúp cú đánh chính xác hơn.
Kinh nghiệm chơi bida cho người mới
-
Không nên đánh quá mạnh khi chưa kiểm soát được lực.
-
Tập trung vào cú đánh ngắn, dễ kiểm soát thay vì đánh bi xa.
-
Luôn quan sát toàn bộ bàn trước khi đánh để dự đoán đường đi.
-
Tập luyện kỹ thuật cơ bản thật vững rồi mới học nâng cao.
-
Hình dung trước quỹ đạo bi cái và bi mục tiêu để chọn lực phù hợp.
Hướng dẫn đánh bida lỗ (pool)
Tư thế và lực đánh
Trong bida lỗ, tư thế đứng và lực cơ là yếu tố then chốt. Người chơi cần đứng ổn định, mắt nhìn thẳng theo hướng bi, lực đánh vừa phải để bi đi đúng đường.
Các biến thể bida lỗ phổ biến
-
Bida lỗ 8 bi: Chia thành 2 nhóm bi, số từ 1–7 và số từ 9–15. Người chơi phải ăn hết nhóm bi của mình rồi mới được đánh bi số 8 để thắng.
-
Bida lỗ 9 bi: Phải đánh bi có số nhỏ nhất trên bàn trước, nhưng có thể đưa bi số 9 vào lỗ bất cứ lúc nào để thắng.
-
Bida lỗ 10 bi: Gần giống 9 bi, nhưng luật chặt chẽ hơn, đòi hỏi kỹ thuật cao hơn.
-
Bida lỗ chia bài: Kết hợp giữa bài tây và bida, người chơi phải đánh các bi tương ứng với lá bài mình nhận.
-
Bida 15 bi chẵn lẻ: Người chơi đánh theo số điểm của từng bi, ai đạt 61 điểm trước sẽ thắng.
Hướng dẫn đánh bida phăng (libre – líp)
Bida phăng còn gọi là libre, là thể loại không có lỗ, mục tiêu là cho bi cái chạm lần lượt vào cả hai bi còn lại.
Kỹ thuật phăng đòi hỏi:
-
Chuẩn bị cơ sạch, đầu cơ không trơn trượt.
-
Tư thế đứng vững vàng, kiểm soát đường cơ.
-
Xác định chính xác điểm chết để bi cái chạm cả hai bi mục tiêu.
Hướng dẫn đánh bida 3 băng (carom)
Bida 3 băng là biến thể khó, trong đó bi cái phải chạm ít nhất 3 băng trước khi chạm bi mục tiêu cuối.
Người chơi cần:
-
Kiểm soát lực cực kỳ chính xác.
-
Dự đoán đường đi của bi cái qua nhiều băng.
-
Kỹ năng ép phê tốt để điều khiển góc độ.
Đây là thể loại đòi hỏi nhiều kinh nghiệm và khả năng tính toán, thường được thi đấu chuyên nghiệp.
Vì sao kỹ thuật đánh bida quan trọng?
Trong bida, may mắn chỉ chiếm phần nhỏ. Người chơi giỏi là người biết điều khiển bi cái, sắp xếp thế trận, và tạo lợi thế cho lượt đánh tiếp theo. Việc nắm vững kỹ thuật đánh bida giúp:
-
Ghi điểm chính xác hơn.
-
Kiểm soát trận đấu, không để đối thủ chiếm lợi thế.
-
Tăng sự tự tin và bản lĩnh khi thi đấu.
-
Biến bida thành môn thể thao trí tuệ chứ không chỉ là trò giải trí.
Tổng kết
Bida là môn thể thao hấp dẫn, vừa giải trí vừa rèn luyện sự tập trung và chiến thuật. Để chơi giỏi bida, bạn cần kiên nhẫn tập luyện các kỹ thuật cơ bản như cầm cơ, nhắm bi, retro, cule, ép phê… Sau đó, nâng cao dần với picke, masse, carom.
Dù bạn mới bắt đầu hay đã chơi lâu, hãy nhớ: kỹ thuật đánh bida chuẩn xác là nền tảng để tiến xa hơn. Chỉ khi kiểm soát tốt từng cú đánh, bạn mới thật sự làm chủ được bàn bida.